قادر حبیبی؛ نسرین ثروتیان؛ معصومه عابدینی
چکیده
نور شدید به دستگاه فتوسنتزی به‌ویژه فتوسیستم II آسیب می‌رساند و ظهور پدیدة مهار نوری را باعث می‌شود. پدیدة مهار نوری می‌تواند فعالیت فتوسنتزی، رشد و محصول‌دهی گیاهان را کاهش دهد. در پژوهش حاضر، سازوکارهای ...
بیشتر
نور شدید به دستگاه فتوسنتزی به‌ویژه فتوسیستم II آسیب می‌رساند و ظهور پدیدة مهار نوری را باعث می‌شود. پدیدة مهار نوری می‌تواند فعالیت فتوسنتزی، رشد و محصول‌دهی گیاهان را کاهش دهد. در پژوهش حاضر، سازوکارهای حفاظت نوری فتوسیستم II شامل فعالیت سیستم جاروب‌کنندة گونه‌های واکنش‌پذیر اکسیژن (ROS) و متابولیسم فنلی در گندم (Triticum aestivum L.) از دستة گیاهان C3، پس از تیمار با دمای اندک (4 درجة سانتیگراد) و شدت نور زیاد (450 و 850 میکرومول فوتون بر متر مربع بر ثانیه) بررسی شدند. مقایسة گیاهان تیمار‌شده با سرما با گیاهان شاهد (در دمای 25 درجة سانتیگراد و شدت نور 200 میکرومول فوتون بر متر مربع بر ثانیه) نشان داد که گندم به‌علت فعالیت کارآمد سیستم آنتی‌اکسیدان، مقاومت بیشتری به تنش دمای اندک دارد. نتایج نشان داد که با افزایش شدت نور به 850 میکرومول فوتون بر متر مربع بر ثانیه، بیشینة عملکرد کوانتومی فتوسیستم II (Fv/Fm) کاهش یافت و پدیدة مهار نوری را باعث شد. در مقابل، گندم در شدت نور 450 میکرومول فوتون بر متر مربع بر ثانیه با افزایش مؤثر سازوکارهای حفاظت نوری شامل فعالیت آنزیم کاتالاز (سیستم دفاع آنتی‌اکسیدانی) و مقدار آنتوسیانین برگ‌ها (جاذب‌های نور اضافی و فیلترهای نوری در اپیدرم) توانست فتوسیستم‌ها را در‌برابر آسیب نوری حفاظت کند و از کاهش Fv/Fm ممانعت کند.
