مطالعه اثر باندهای مختلف پرتوهای ماوراء‌بنفش (UV) بر القا تنش اکسیداتیو و مکانیسم‌های مقاومت به آن در گیاهچه بادرنجبویه (Melissa officinalis)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زیست شناسی گیاهی، دانشکده علوم، دانشگاه جیرفت، جیرفت، کرمان

2 گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیام نور، تهران

3 گروه بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین

چکیده

تخریب لایه اوزون منجر به نفوذ برخی پرتوهای خورشیدی و مخرب نظیر طیف‌های نور ماوراء‌‌بنفش (UV) به اتمسفر می‌گردد. این پرتوها بر رشد و نمو گیاهان تأثیر منفی می‌گذارد. هدف این مطالعه بررسی تأثیر UV بر رشد، القا تنش اکسیداتیو و مکانیسم‌های مقاومت گیاهچه بادرنجبویه بود. این پژوهش در شرایط هیدروپونیک در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. گیاهان بادرنجبویه بعد از مرحله 7 برگی، به مدت یک هفته درمعرض پرتوهای ماوراء‌بنفش (UV-A و UV-B به‌مدت 20 دقیقه، ‌و UV-C به‌مدت 3 دقیقه در روز) قرارگرفتند. در این تحقیق تأثیر باندهای مختلف این اشعه بر اکسیدان‌ها مانند رادیکال‌های آزاد اکسیژن (ROS)، آب اکسیژنه (H2O2) و مالون‌دآلدئید (MDA)، آنتی‌اکسیدان (آنتی‌اکسیدان کل، ترکیبات فنلی، آنتوسیانین‌ها و فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز (SOD)) و رشد بادرنجبویه مورد مطالعه قرارگرفته است. نتایج نشان داد گیاهچه‌های تیمار شده با UV-A مقدار ROS، H2O2 و MDA در مقایسه با گیاهان شاهد تفاوت معنی‌داری نشان نداد. تحت تیمار پرتوهای UV-B و UV-C مقدار ROS، H2O2 و MDA به ترتیب حدود 59-89، 104-67 و 103-166 درصد افزایش یافت. تمام آنتی‌اکسیدان‌های مورد مطالعه در این پژوهش در تیمار با هر سه پرتو ماوراء‌بنفش افزایش نشان دادند. بیشترین افزایش آنتی‌اکسیدان به ترکیبات فنلی با 148-187 درصد تعلق داشت. افزایش اکسیدان در گیاهان تحت تیمار UV-B و UV-C، بیانگر عدم کارایی سیستم آنتی‌اکسیدان گیاهچه بادرنجبوبه در جاروب کردن ROS و بهبود تنش بوده است. درنهایت این پرتوها سبب کاهش وزن تر ریشه و اندام هوایی شده‌اند. به طور کلی نتایج بیانگر حساسیت گیاهچه بادرنجبویه به پرتو ماوراءبنفش است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

studying the effect of different ultraviolet (UV) radiation bands on oxidative stress induction and resistance mechanisms in lemon balm (Melissa officinalis) seedlings

نویسندگان [English]

  • Maryam Mazaheri-Tirani 1
  • Mohammad Felfelian 2
  • Soleyman Dayani 3
1 Department of Biology, Faculty of Science, University of Jiroft, Jiroft 78671-61167, Iran
2 Department of Biology, Faculty of Science, Payame Noor University (PNU), P.O. Box 19395-4697 Tehran, Iran
3 Department of Biotechnology, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Imam Khomeini International University (IKIU), Qazvin, Iran
چکیده [English]

(UV) radiation bands on Melissa officinalis seedlings

کلیدواژه‌ها [English]

  • "؛ Lemon balm"؛
  • "؛ plant
  • Reactive oxygen radical"؛ Ultraviolet rays"؛
  • "؛ Ultraviolet"
نشریه زیست‌شناسی گیاهی ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 14 شهریور 1402

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 14 اسفند 1401
  • تاریخ بازنگری: 08 خرداد 1402
  • تاریخ پذیرش: 14 شهریور 1402
  • تاریخ اولین انتشار: 14 شهریور 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار