نشریه زیست‌شناسی گیاهی ایران

مقاله پژوهشی

اثر نانو ذرات نقره بر ویژگی‌های ریخت‌شناختی و فیزیولوژیک زنبق مردابی (Iris pseudacorus) تحت شرایط درون شیشه‌ای

یونس پوربیرامی هیر؛ شیما مهری؛ اسماعیل چمنی؛ حسن ملکی لجایر

دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 1-14

https://doi.org/10.22108/ijpb.2022.130332.1259

چکیده

زنبق مردابی گیاهی است چندساله، علفی و متعلق به تیره زنبق که شامل حدود 300 گونه از گیاهان گل‌دار است. این جنس به‌طور گسترده‌ای از مناطق معتدل تا مناطق ساحلی در نیمکره شمالی گسترش یافته است. این پژوهش به ... بیشتر زنبق مردابی گیاهی است چندساله، علفی و متعلق به تیره زنبق که شامل حدود 300 گونه از گیاهان گل‌دار است. این جنس به‌طور گسترده‌ای از مناطق معتدل تا مناطق ساحلی در نیمکره شمالی گسترش یافته است. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر نانو ذرات نقره بر ویژگی‌های ریخت‌شناختی و فیزیولوژیک زنبق مردابی تحت شرایط درون شیشه‌ای به‌صورت آزمایشی بر پایه طرح کاملأ تصادفی با 5 تکرار اجرا شد. در این آزمایش غلظت‌های مختلف نانو ذرات نقره (0 (شاهد)، 5، 10، 20، 40، 80 ، 160 میلی‌گرم بر لیتر) به‌عنوان تیمار آزمایشی در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که تأثیر نانو ذرات نقره بر تعداد برگ، طول گیاهچه، میانگین طول برگ، درصد باززایی، سطح برگ، تعداد گیاهچه، کلروفیلa، کلروفیلb، کارتنوئید، فلاونوئید، فنل در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. مقایسه میانگین داده‌ها بر صفات ریختشناختی نیز نشان داد که بیشترین میزان تعداد برگ، طول گیاهچه، میانگین طول برگ، درصد باززایی، سطح برگ، تعداد گیاهچه در تیمار نانو ذرات نقره در غلظت 5 میلی‌گرم بر لیتر حاصل شد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین داده‌ها بر میزان فنل و فلاونوئید کل اندازه‌گیری‌شده گیاه زنبق مردابی نشان داد، بیشترین میزان فنل در غلظت 10 میلی‌گرم بر لیتر نانو ذرات نقره و بیشترین میزان فلاونوئید در غلظت40 میلی‌گرم بر لیتر نانو ذرات نقره به دست آمد. از طرف دیگر، بیشترین میزان کلروفیلa، کلروفیلb وکاتنوئید در غلظت 5 میلی‌گرم بر لیتر حاصل شد.

مقاله پژوهشی

اثر تیمارهای مختلف بر افزایش عمر گلجایی گل شاخه بریده لیزیانتوس (Eustoma grandiflorum)

فاطمه عبدلی؛ مریم دهستانی اردکانی؛ جلال غلام نژاد

دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 15-32

https://doi.org/10.22108/ijpb.2022.130564.1260

چکیده

لیزیانتوس (.Eustoma grandiflorum Raf. shinn) یکی از مهم‌ترین و بازارپسندترین گل‌های شاخه بریده در جهان است که عمر گلجایی نسبتاً کوتاه، بازارپسندی آن را تا حدی کاهش داده است. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی تأثیرات عصاره ... بیشتر لیزیانتوس (.Eustoma grandiflorum Raf. shinn) یکی از مهم‌ترین و بازارپسندترین گل‌های شاخه بریده در جهان است که عمر گلجایی نسبتاً کوتاه، بازارپسندی آن را تا حدی کاهش داده است. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی تأثیرات عصاره پوست‌لیمو، ژل کتیرا، تیمار آب گرم و انواع آب در افزایش عمرگلجایی و بهبود ویژگی‌های کیفی گل شاخه بریده لیزیانتوس است. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 25 تیمار شامل سه غلظت عصاره پوست‌لیمو (15، 25 و50 پی‌پی‌ام) با سه حلال شامل آب مقطر، اتانول و متانول، ژل کتیرا در سه سطح (1، 5/2 و 5 درصد) با دو روش کوتاه‌مدت و دائم، آب گرم در دو دمای 35 و 45 درجه سانتیگراد هر کدام به مدت 2، 5 و 10دقیقه، آب شهری، آب مقطر استریل، آب مقطر غیراستریل و شاهد (آب دوبار تقطیر)، هر کدام با سه تکرار انجام شد. بر اساس نتایج، بیشترین عمرگلجایی (66/13 روز) در تیمار عصاره آب مقطر پوست‌لیمو با غلظت‌های 25 و 50 پی‌پی‌ام به دست آمد. کمترین میزان باکتری انتهای ساقه در تیمارهای آب مقطر استریل، آب شهری، عصاره آب مقطر پوست‌لیمو با غلظت 50 پی‌پی‌ام، آب گرم 35 درجه به‌مدت 10 دقیقه و کتیرا کوتاه مدت (5/2 درصد) مشاهده شد. بیشترین محتوای آب نسبی گلبرگ در تیمار کتیرا (دائم) غلظت 5/2 و 5 درصد و عصاره متانولی پوست‌لیمو با غلظت 25 پی‌پی‌ام حاصل شد. بیشترین میزان فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز در تیمار کتیرا دائم 1 درصد به‌ دست آمد. به‌طور‌کلی، استفاده از ژل کتیرا به‌صورت کوتاه مدت، عصاره‌های آب مقطر و اتانولی و نیز آب گرم به افزایش عمر گلجایی منجر شد، اما استفاده از عصاره متانولی پوست‌لیمو در محلول گلجایی توصیه نمی‌شود.

مقاله پژوهشی

اثر کاربرد ترکیبی نیتروژن، روی و منگنز بر عملکرد و ویژگی‌های کیفی میوه انگور

مهدی جلیلی؛ روح الله کریمی

دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 33-56

https://doi.org/10.22108/ijpb.2022.133403.1284

چکیده

تغذیه برگی یک روش سریع و کارآمد به‌منظور تأمین نیاز تغذیه‌ای تاک به‌ویژه در مراحل بحرانی رشد است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر کاربرد برگی نیتروژن، روی و منگنز بر محتوای عناصر برگ، عملکرد و شاخص‌های ... بیشتر تغذیه برگی یک روش سریع و کارآمد به‌منظور تأمین نیاز تغذیه‌ای تاک به‌ویژه در مراحل بحرانی رشد است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر کاربرد برگی نیتروژن، روی و منگنز بر محتوای عناصر برگ، عملکرد و شاخص‌های کیفی انگور (Vitis vinifera L.) رقم بی‌دانه سفید طی یک مرحله پیش و دو مرحله پس از گلدهی اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل (سه عامل اوره، نانوکلات روی و نانوکلات منگنز هرکدام در دو سطح 0 و 08/0 درصد) در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار اجرا شد. بر اساس نتایج، بیشترین وزن خوشه و عملکرد به تیمار ترکیبی سطح دوم اوره، کلات روی و کلات منگنز مربوط بود. همچنین، محتوای مواد جامد محلول در تاک‌های تیمار شده با سطح دوم نیتروژن و سطح دوم روی بیش از دیگر تیمارها بود. ظرفیت آنتی‌اکسیدانی تاک‌های تیمار شده با ترکیب سطح دوم هر سه کود در مقایسه با دیگر تیمارها افزایش نشان داد. بیشترین غلظت فلاونوئید میوه به تیمار سطح دوم نیتروژن و روی و بیشترین غلظت فنول کل به تیمار سطح دوم نیتروژن و منگنز مربوط بود. تاک‌های تیمار شده با سطح دوم کود روی و منگنز فعالیت آنزیم پراکسیداز بیشتری داشتند. درحالی‌که بیشترین فعالیت آنزیم کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز به تیمار ترکیب سطح دوم هر سه کود مربوط بود. کاربرد برگی این کودها باعث افزایش محتوای نیتروژن، روی و منگنز در برگ و میوه تاک‌های تیمار شده با این کودها شد. غلظت پتاسیم برگ در تاک‌های محلول‌پاشی با نانوکلات منگنز 08/0 درصد به تنهایی در مقایسه با دیگر تیمارها بیشتر بود. در کل ترکیب سطح دوم (08/0 درصد) هر سه کود ضمن بهبود غلظت عناصر برگ، به بهبود وزن حبه، وزن خوشه، عملکرد و افزایش شاخص‌های کیفی و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی آنزیمی و غیر آنزیمی میوه منجر شد.

مقاله پژوهشی

تأثیر سالیسیلیک اسید بر فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز و محتوای فنل و فلاونوئید کل گل سازویی (Scrophularia striata L.) در شرایط تنش کم‌آبی

روح‌اله بازی‌ذلان؛ آرش فاضلی؛ بتول زارعی؛ جواد عرفانی مقدم

دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 57-68

https://doi.org/10.22108/ijpb.2022.133824.1288

چکیده

چکیدهامروزه، کاربرد مواد تنظیم کننده رشد گیاهی، در بهبود مقاومت گیاهان به تنش خشکی افزایش یافته است. از این رو به‌منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید بر فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز و محتوای فنل ... بیشتر چکیدهامروزه، کاربرد مواد تنظیم کننده رشد گیاهی، در بهبود مقاومت گیاهان به تنش خشکی افزایش یافته است. از این رو به‌منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید بر فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز و محتوای فنل و فلاونوئید کل گیاه گل سازویی تحت تنش کم-آبی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل تنش کم‌آبی در چهار سطح (100، 75، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی) و محلول‌پاشی با سالیسیلیک اسید در دو سطح (0 و 5/1 میلی‌مولار اسید) بود. نتایج نشان داد در 75 و 25 درصد ظرفیت زراعی محلول‌پاشی با سالیسیلیک اسید، میزان مالون دی آلدئید را به‌ترتیب 81/17 و 04/34 درصد در مقایسه با تیمار عدم محلول‌پاشی کاهش داد. همچنین کاربرد محلول‌پاشی میزان نشت یونی را تحت شرایط تنش شدید خشکی کاهش داد. محلول‌پاشی با سالیسیلیک اسید تحت شرایط 100، 75، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی، مقدار فنل کل را به‌ترتیب به‌میزان 92/20، 00/33، 84/10 و 19/10 درصد افزایش داد. تحت شرایط تنش شدید خشکی، محلول‌پاشی با اسید سالیسیلیک میزان فلاونول و فلاونوئید را در مقایسه با شاهد افزایش داد. با اعمال تنش خشکی، فعالیت آنزیم کاتالاز در مقایسه با عدم تنش خشکی به‌ترتیب 09/36 و 65/67 درصد افزایش یافت. همچنین بیشترین مقدار فعالیت آنزیم پراکسیداز (07/1 واحد در میلی‌گرم پروتئین در دقیقه) در شرایط 25 درصد ظرفیت زراعی با محلول‌پاشی با سالیسیلیک اسید و کمترین میزان آن در شرایط 100 درصد ظرفیت زراعی به‌دست آمد.

مقاله پژوهشی

تأثیرات استفاده از نیتریک اکساید بر شاخص‌های فتوسنتزی در گیاه گوجه‌فرنگی (Lycopersicon esculentum L.) تحت تنش شوری

مهدی میرزایی‌ چگنی؛ مجتبی جعفری نیا؛ علی اکبر قطبی راوندی

دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 89-104

https://doi.org/10.22108/ijpb.2022.133823.1287

چکیده

فتوسنتز یکی از مهمترین فرایندهای فیزیولوژیک هست که در گیاهان تحت تأثیر تنش شوری قرار دارد. نیتریک اکساید به‌عنوان یک مولکول سیگنال تاثیرگذار در پاسخ‌های گیاهان به تنش‌های محیطی شناخته شده است. ... بیشتر فتوسنتز یکی از مهمترین فرایندهای فیزیولوژیک هست که در گیاهان تحت تأثیر تنش شوری قرار دارد. نیتریک اکساید به‌عنوان یک مولکول سیگنال تاثیرگذار در پاسخ‌های گیاهان به تنش‌های محیطی شناخته شده است. گیاه گوجه‌فرنگی (Lycopersicon esculentum L.) با داشتن طیف متنوعی از ویتامین‌ها و عناصر غذایی از لحاظ اقتصادی و تغذیه‌ای حائز اهمیت است. در این تحقیق تأثیرات سطوح متفاوت تنش شوری شامل 0، 50، 100 و 150 میلی‌مولار کلریدسدیم و ماده سدیم نیتروپروساید به‌عنوان دهنده نیتریک اکساید در سطوح 0، 100 و 200 میکرومولار بر تغییرات شاخص‌های متفاوت فتوسنتزی از طریق ثبت فلورسنس کلروفیل a و روش JIP تست مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که تنش شوری باعث کاهش کارایی کمپلکس تجزیه کننده آب در فتوسیستم II می‌شود. همچنین، تنش شوری سبب کاهش کارایی واکنش‌های نوری فتوسیستم II (φPo/(1-φPo)) و شاخص کارایی مراکز فعال واکنش (γRC/(1-γRC)) شد. کارایی واکنش‌های بیوشیمیایی انتقال الکترون(ψo/(1-ψo)) و میزان احیای آخرین پذیرنده الکترون در فتوسیستم I (δRo/(1-δRo)) نیز با تنش شوری کاهش یافت . شاخص PITotal نیز نشان داد که تنش شوری عملکرد کلی دستگاه فتوسنتزی از ابتدای فتوسیستم II تا انتهای فتوسیستم I را کاهش داده است. همچنین، تنش شوری سبب کاهش رنگیزه‌های فتوسنتزی شامل کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل شد و میزان کل کاروتنوئید، فلاونوئید و ترکیبات پلی‌فنلی در تنش شوری افزایش یافت. استفاده از SNP به‌عنوان دهنده نیتریک اکساید نیز توانست آثار تنش شوری را در تمامی شاخصهای ذکر شده تعدیل کند. نتایج این پژوهش در مجموع نشان داد که در سیستم فتوسنتزی گیاه گوجه‌فرنگی، مرحله انتقال الکترون در زنجیره حساس‌ترین نقطه به تنش شوری و غلظت 100 میکرومولار SNP مناسب‌ترین غلظت برای تعدیل آثار تنش شوری است.

سنجش محتوای فنل و فلاونوئید تام و بررسی خاصیت آنتی‌اکسیدانی عصاره برگ درختان انجیر (Ficus carica) و لرگ (Pterocarya fraxinifolia) با روش اسپکتروفتومتری و کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا

ناصر جعفری؛ پوراندخت نادری؛ محمد علی ابراهیم‌زاده

دوره 7، شماره 25 ، مهر 1394، ، صفحه 1-16

چکیده

در پژوهش حاضر، فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره برگ درختان لرگ (Pterocarya fraxinifolia) از تیره Juglandaceae و انجیر (Ficus carica) از تیره Moraceae، با روش اسپکتروفتومتری و کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا بررسی شد. برای این منظور، ... بیشتر در پژوهش حاضر، فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره برگ درختان لرگ (Pterocarya fraxinifolia) از تیره Juglandaceae و انجیر (Ficus carica) از تیره Moraceae، با روش اسپکتروفتومتری و کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا بررسی شد. برای این منظور، برگ‌های درختان انجیر از جنگل نور در مازندران، جنگل شصت کلاته در گلستان و جنگل اسالم در گیلان و برگ‌های درختان لرگ از جنگل نور در مازندران و روستای وطنای بندرگز در گلستان و جنگل اسالم در گیلان جمع‌آوری شدند. میزان ترکیبات فنلی (گالیک اسید، کوماریک اسید و کوئرستین) نیز با روش کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا اندازه‌گیری شد. در آزمون به دام‌اندازی رادیکال‌های آزاد DPPH غلظت مهار 50 درصد حداکثر 4/21±12/595 میکروگرم بر میلی‌لیتر در عصاره متانولی برگ لرگ مشاهده شد. با توجه به زمان بازداری، میزان سه ترکیب فنلی گالیک اسید، کوماریک اسید و کوئرستین در عصاره‌های متانولی برگ انجیر و در عصاره‌های متانولی برگ لرگ، گالیک اسید و کوماریک اسید شناسایی شدند. بیشترین میزان گالیک اسید (93/78) و کوماریک اسید (14/8) در عصاره‌های برگ‌های لرگ اسالم و کمترین میزان گالیک اسید (56/8) و کوماریک اسید (89/0) بر حسب میلی‌گرم بر گرم وزن خشک در عصاره‌های برگ انجیر نور مشاهده شد. بر اساس کروماتوگرام استاندارد زمان بازداری گالیک اسید (383/2)، کوماریک اسید (817/3) و کوئرستین (217/7) گزارش شد. پژوهش حاضر نشان داد که بین عوامل خاک نظیر: پتاسیم، سدیم، فسفر و ازت با میزان ترکیبات آنتی‌اکسیدان فنلی در عصاره‌های برگ هر دو گیاه همبستگی معنی‌داری وجود دارد.

تأثیر محلول‌پاشی عنصر روی و هورمون اکسین بر تغییرات هورمونی و رشد گیاه ذرت (Zea mays L.)

بهنام زند؛ علی سروش‌زاده؛ فائزه قناتی؛ فؤاد مرادی

دوره 6، شماره 22 ، دی 1393، ، صفحه 63-76

چکیده

پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی عنصر روی و تنظیم‌کننده رشد اکسین (ایندول بوتریک اسید) بر غلظت دو هورمون اکسین و آبسیزیک اسید در دو بخش هوایی و ریشه گیاه ذرت انجام شد. آزمایش در قالب بلوک های ... بیشتر

اثر تغذیۀ ابتدای فصل کلسیم و روی بر عملکرد، محتوای قند و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی آنزیمی و غیر‌آنزیمی انگور

روح الله کریمی

دوره 12، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 1-22

https://doi.org/10.22108/ijpb.2019.117399.1157

چکیده

محلول‌پاشی عناصر تغذیه‌ای، یکی از روش‌های افزایش عملکرد و کیفیت محصولات باغی است؛ به‌ این منظور، آزمایشی به‌شکل فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در یک باغ تجاری پانزده‌سالۀ انگور رقم بی‌دانۀ ... بیشتر محلول‌پاشی عناصر تغذیه‌ای، یکی از روش‌های افزایش عملکرد و کیفیت محصولات باغی است؛ به‌ این منظور، آزمایشی به‌شکل فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در یک باغ تجاری پانزده‌سالۀ انگور رقم بی‌دانۀ سفید انجام شد. تاک‌ها با سولفات‌کلسیم (صفر، 1 و 2 درصد) و سولفات‌روی (صفر، 5/0 و 1 درصد) طی دو مرحله در اواخر اسفند محلول‌پاشی شدند. وزن خوشه و عملکرد تاک‌های تیمار‌شده با کلسیم 1 درصد + روی 1 درصد بیشترین مقدار بود؛ به‌طوری‌که در مقایسه با تاک‌های شاهد 11/26 درصد افزایش معنا‌دار نشان داد. میزان مواد جامد محلول در تیمار روی 1 درصد به‌تنهایی بیش از دیگر تیمارها بود. اسیدیته، اسید قابل‌تیتراسیون و آنتوسیانین در پاسخ به تیمار سطح دوم هر دو کود افزایش معناداری نشان دادند. میزان فنول کل میوه در تیمار کلسیم 2 درصد + روی 5/0 درصد در مقایسه با شاهد 31 درصد افزایش یافت. فلاونوئید کل در تاک‌های تیمارشده با سطح سوم هر دو کود بیشترین مقدار را نشان داد. بیشترین رسوراترول اندازه‌گیری‌شده به تاک‌های تیمار‌شده با کلسیم 1 درصد + روی 1 درصد مربوط بود. بیشترین مقدار وینیفرین در میوۀ تاک‌های تیمار‌شده با روی 1 درصد به‌تنهایی به دست آمد. کمترین مقدار وینیفرین به تاک‌های شاهد مربوط بود. بیشترین محتوای ساکارز در تاک‌های تیمار‌شده با ترکیب کلسیم 1 درصد + روی 1 درصد بود. محتوای گلوکز در تاک‌های تیمار‌شده با کلسیم 2 درصد + روی 1 درصد بیش از سایر تیمارها بود. از سویی، بیشترین محتوای فروکتوز به میوۀ تاک‌های تیمار‌شده با روی 1 درصد به‌تنهایی مربوط بود. بیشترین میزان فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و گایاکول‌پراکسیداز به تاک‌های تیمارشده با کلسیم 1 درصد + روی 1 درصد مربوط بود. همچنین بیشترین فعالیت آنزیم آسکوربات‌پراکسیداز در تاک‌هایی مشاهده شد که با سطح سوم روی به‌تنهایی تیمار شده بودند. ظرفیت آنتی‌اکسیدانی در تاک‌های تیمار‌شده با روی 1 درصد به‌تنهایی بیش از سایر تیمارها بود. درکل، کاربرد توأم سطوح متوسط سولفات‌کلسیم و سولفات‌روی در ابتدای فصل از طریق بهبود وضعیت تغذیه‌ای تاک‌ها به افزایش عملکرد و بهبود شاخص‌های کیفی و آنتی‌اکسیدانی انگور منجر شد.

تغییر در ترکیبات فنلی و فعالیت آنزیم‌های فنیل آلانین آمونیالیاز و تیروزین آمونیالیاز توسط پیش‌تیمار اتانول آمین در گیاه Nicotiana rustica تحت شرایط تنش شوری کشت در شیشه

سمیه رجاییان؛ علی اکبر احسانپور؛ محمد امین طغیانی

دوره 7، شماره 26 ، دی 1394، ، صفحه 1-12

چکیده

تنش شوری یکی از مهم‌ترین عواملی است که رشد و تولید گیاه را در سراسر جهان به مخاطره می‌اندازد. بدیهی است به کارگیری ترکیباتی که مقاومت به شوری را در گیاهان افزایش می‌دهد از اهمیت زیادی در کاهش ضررهای ... بیشتر

تغییرات محتوای آلکالوئید تام، آتروپین و اسکوپولامین در برگ گیاه شاهبیزک (Atropa belladonna L.) از رویشگاه واز- شمال ایران، در ارتباط با برخی عوامل فنولوژیکی و محیطی

فرح کریمی؛ طیبه امینی اشکوری؛ امینه زینالی

دوره 1، شماره 1 ، دی 1388، ، صفحه 77-88

چکیده

آلکالوئیدها موادی بسیار متنوع هستند و برحسب خصوصیات بیوشیمیایی و شیمیایی در گروه‌های مختلفی قرار می‌گیرند. از میان آلکالوئیدهایی که از مشتقات اورنیتین هستند می‌توان از آلکالوئیدهای گروه تروپان، ... بیشتر آلکالوئیدها موادی بسیار متنوع هستند و برحسب خصوصیات بیوشیمیایی و شیمیایی در گروه‌های مختلفی قرار می‌گیرند. از میان آلکالوئیدهایی که از مشتقات اورنیتین هستند می‌توان از آلکالوئیدهای گروه تروپان، مانند آتروپین و اسکوپولامین نام برد که از آلکالوئیدهای عمده در گیاه شاهبیزک هستند. در این پژوهش گیاه A. belladonna از سه ایستگاه مختلف از منطقه واز- چمستان جمع‌آوری شد و عصاره متانولی آلکالوئید از پودر برگ این نمونه‌ها با سه تکرار تهیه گردید. مقدار آلکالوئید تام برحسب میلی گرم بر گرم وزن خشک برگ اندازه‌گیری شد. به منظور سنجش تغییرات محتوای آتروپین و اسکوپولامین موجود در عصاره‌های آلکالوئیدی در فصول و ارتفاعات مختلف، بررسی HPLC روی نمونه‌های جمع‌آوری شده با سه تکرار صورت گرفت. مطالعه نمونه‌های خاک ایستگاه‌ها بیشترین تخلخل و نفوذپذیری خاک و بیشترین نسبت کربن به نیتروژن را در ایستگاه سوم و کمترین آنها را در ایستگاه اول نشان داد. خاک هر سه ایستگاه فاقد شوری و از نظر pH، قلیایی ضعیف تشخیص داده شد. تأثیر ارتفاع بر محتوای آلکالوئید تام زیر سطح احتمال 1/0 معنی‌دار و همچنین تأثیر مشترک عوامل ارتفاع و فصل نیز زیر سطح احتمال 001/0 کاملاً معنی‌دار بود. محتوای آتروپین همواره بیش از اسکوپولامین بوده، بین برخی عوامل خاک و حضور این مواد رابطه‌ای معنی‌دار مشاهده شد. رابطه بین محتوای آلکالوئید تام و هر یک از آلکالوئیدهای آتروپین و اسکوپولامین در تمام موارد معنی‌دار بود.

مقاله پژوهشی

برخی شاخص‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه آلوئه‌ورا (Aloe vera) تحت تیمار پساب‌های شهری و صنعتی

سید مهدی رضوی خسروشاهی؛ ساره ابراهیمی؛ منصور افشار محمدیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 شهریور 1401

https://doi.org/10.22108/ijpb.2022.134064.1291

چکیده

یکی از معضلات محیط ‌زیستی، آلودگی خاک به فلزات سنگین موجود در پساب‌های شهری و صنعتی است و پالایش این آلودگی‌ها توسط گیاهان، روشی مقرون به‌صرفه و دوست‌دار محیط زیست می‌باشد. در این تحقیق، آزمایشی جهت ... بیشتر یکی از معضلات محیط ‌زیستی، آلودگی خاک به فلزات سنگین موجود در پساب‌های شهری و صنعتی است و پالایش این آلودگی‌ها توسط گیاهان، روشی مقرون به‌صرفه و دوست‌دار محیط زیست می‌باشد. در این تحقیق، آزمایشی جهت بررسی میزان پالایش گیاه آلوئه‌ورا (صبر‌زرد) از نظر شاخص انباشت فلزات (روی، کروم، سرب، مس، منگنز، نیکل، منیزیم، کادمیم، جیوه) و خصوصیات مورفولوژیک آن تحت دو نوع تیمار پساب شهری و صنعتی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که تیمار‌های پساب شهری و صنعتی باعث ایجاد تغییرات معنی‌داری (05/0P≤) در تمام شاخص‌های مورد بررسی (وزن تر برگ، وزن خشک برگ، محتوی نسبی آب برگ، طول برگ، وزن ژل برگ، نسبت ژل به برگ، وزن تر ریشه، وزن تر بوته، بیومس کل، طول ریشه، ارتفاع بوته، تعداد پاجوش، ارتفاع پاجوش، وزن پاجوش و شاخص بردباری ریشه) گیاه آلوئه‌ورا شدند. بالاترین شاخص انباشت فلزات، در تیمار پساب شهری مشاهده شد و تمامی پارامتر‌های ذکر شده، تحت تیمار پساب شهری کاهش بیشتری به نسبت پساب صنعتی داشتند. در تیمار پساب صنعتی نیز تمامی پارامتر‌ها کاهش داشت، ولی میانگین تعداد پاجوش‌ها نسبت به شاهد افزایش نشان داد. در مجموع بر اساس نتایج به دست آمده از این تحقیق، می‌توان گفت که گیاه آلوئه‌ورا در خاک حاوی پساب صنعتی نسبت به خاک حاوی پساب شهری عملکرد بهتری داشت.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

ریزازدیادی گیاه هاورتیا لیمیفولیا با استفاده از تنظیم کننده‌های رشد گیاهی

عباس سعیدی؛ صبا عظیمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 آذر 1401

https://doi.org/10.22108/ijpb.2022.127562.1242

چکیده

هاورتیا لیمیفولیا با نام علمیHaworthiopsis limifolia گیاهی زینتی، علفی و چند ساله از خانواده Asphodelaceae و دسته گیاهان گوشتی کاکتوس است. این گیاه بومی آفریقای جنوبی بوده و به عنوان یک گیاه زینتی کشت می‌گردد و همچنین ... بیشتر هاورتیا لیمیفولیا با نام علمیHaworthiopsis limifolia گیاهی زینتی، علفی و چند ساله از خانواده Asphodelaceae و دسته گیاهان گوشتی کاکتوس است. این گیاه بومی آفریقای جنوبی بوده و به عنوان یک گیاه زینتی کشت می‌گردد و همچنین می توان به خواص دارویی این گیاه از جمله خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی اشاره کرد. تولید و پرورش این گیاه به صورت سنتی کم بازده و وقت گیر بوده و جوابگوی نیاز بازار نیست و تولید کننده برای تولید انبوه با مشکل مواجه می شود. برای رفع این مشکل از روش های تکثیر نوین نظیرکشت بافت استفاده می‌گردد. در این مطالعه هدف یافتن روشی برای ضدعفونی هاورتیا برای کشت بافت درون شیشه ای و سپس بررسی سطوح مختلف تنظیم کننده‌های رشد شامل BAP (بنزیل آمینو پورین) و IBA (ایندول بوتیریک اسید) بر ریزازدیادی این گیاه بود. نتایج مطالعه ما نشان داد که 10 دقیقه تیمار با محلول هیپوکلرید سدیم 5/1 % بهترین مدت زمان برای ضدعفونی جدا کشت‌ها بود. نتایج کشت بافت هاورتیا نشان داد که بیشترین تعداد ساقه (10 عدد) متعلق به تیمار 5/1 میلی‌گرم در لیتر BAP بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که برای صفت ریشه زایی بهترین تیمار IBA (5/1 میلی‌گرم در لیتر) بود. در مرحله‌ی پاجوش دهی برای تعداد پاجوش‌های به دست آمده تیمار 5/1 میلی‌گرم در لیترBAP بهترین نتایج را نشان داد. براساس نتایج حاضر، اثر BAP نسبت به IBA در ریشه زایی، ساقه زایی و پاجوش دهی کاکتوس‌ از اهمیت بالاتری برخوردار بود.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

کاهش تبلور سلولز با ایجاد جهش حذفی به‌روش CRISPR/Cas9 در جایگاه P-CR زیر واحد CESA4 صنوبر سفید (Populus alba L.)

شهنوش نیری؛ بهرام باغبان کهنه روز؛ سید عباس رافت

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 آذر 1401

https://doi.org/10.22108/ijpb.2022.135394.1303

چکیده

سلولز فراوان‌ترین هموپلی‌ساکارید خطی در طبیعت است که به جهت طبیعت نیمه‌بلورین و خصوصیات فیزیکوشیمیایی منحصربفرد جهت بهره‌برداری در صنایع چوب و خمیر کاغذ، تولید سوخت زیستی و نانوسلولز همواره مورد ... بیشتر سلولز فراوان‌ترین هموپلی‌ساکارید خطی در طبیعت است که به جهت طبیعت نیمه‌بلورین و خصوصیات فیزیکوشیمیایی منحصربفرد جهت بهره‌برداری در صنایع چوب و خمیر کاغذ، تولید سوخت زیستی و نانوسلولز همواره مورد توجه محققین و سرمایه‌گذاران بوده است. با اینحال، استحکام بالای دیواره سلولی و تبلور بالای سلولز همچنان از مهمترین مسایل چالش‌ برانگیز در استحصال سلولز و تجزیه آن در صنایع تولید بیواتانول و نانوسلولز هستند. در این پژوهش، تغییرات ساختاری دیواره سلولی، محتوای ترکیبات لیگنوسلولز، شاخص تبلور (CrI) و درجه پلیمریزه شدن (DP) الیاف سلولز ناشی از جهش حذف بروش ویرایش ژن CRISPR/Cas9 در اسیدآمینه‌های پرولین 435 و تریپتوفان 436 ناحیه حفاظت شده گیاهی (P-CR) زیرواحد CESA4 در گیاه صنوبر سفید بررسی گردید. بر اساس نتایج، گیاه نسل T0 ویراسته ژنی هموزیگوس PalCESA4P435del_W436del سالم با قابلیت رشد طبیعی بدست آمد که از نظر مساحت دیواره سلولی (89/21 درصد)، ضخامت دیواره سلولی(5/7 درصد)، محتوای سلولز (تقریباً 44 درصد) و میزان تبلور سلولز (5/19 درصد) نسبت به گیاه شاهد کاهش معنی‌داری نشان داد. یافته‌های این تحقیق سرآغازی برای تولید چوب‌های ویراسته ژنی با خصوصیات فیزیکوشیمیایی مطلوب میکروفیبریل‌های سلولزی جهت بهره‌برداری اقتصادی در گونه های مختلف گیاهی می‌باشد.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

بهبود ویژگی‌های مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و پس از برداشت گل ژربرا(Gerbera jamesonii ‘Dune’) با کاربرد اسید‌هیومیک و قارچ میکوریز

هاجر آفرین؛ زهره جبارزاده؛ محسن برین

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 دی 1401

https://doi.org/10.22108/ijpb.2023.135151.1296

چکیده

به‌منظور بررسی اثر اسید‌هیومیک و قارچ میکوریز روی گل بریدنی ژربرا رقم دانی (Dune)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار در شرایط کشت هیدروپونیک اجرا شد. فاکتور اول: اسید‌هیومیک ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

پاسخ های فیزیولوژیک Spirulina platensis به نانوذرات تیتانیوم و سیترات

ناهید پوربزرگی رودسری؛ مریم مددکار حق جو؛ علیرضا غیاثوند

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 دی 1401

https://doi.org/10.22108/ijpb.2023.135148.1297

چکیده

به منظور بررسی اثر تحریک کنندگی نانوذرات TiO2 بر میزان رشد و افزایش برخی متابولیت ها در میکروجلبک Spirulina platensis، فرم‌های آناتاز و روتایل نانوذره در مقایسه با فرم بالک، در حضور و یا عدم حضور سیترات، بر روی ... بیشتر به منظور بررسی اثر تحریک کنندگی نانوذرات TiO2 بر میزان رشد و افزایش برخی متابولیت ها در میکروجلبک Spirulina platensis، فرم‌های آناتاز و روتایل نانوذره در مقایسه با فرم بالک، در حضور و یا عدم حضور سیترات، بر روی میکروجلبک تاثیر داده شدند. بیشترین مقدار کلروفیل، کاروتنوئید، فیکوسیانین (PC)، آلوفیکوسیانین (APC) و فیکواریترین (PE) در روز سوم آزمون مشاهده گردید. بیشترین PC، توسط روتایل و بیشترین مقدار APC و PE توسط آناتاز (با سیترات یا بدون آن) به دست آمدند. نانوذره روتایل (با سیترات یا بدون آن)، بهتر از نانوذره آناتاز و حتی فرم بالک سبب افزایش زی‌توده خشک و سرعت رشد ویژه ماکزیمم (µm) شد. افزایش کربوهیدرات توسط نوع بالک و تاحدودی نانوذره روتایل تحریک شد. غلظت‌های کم نانوذرات در افزایش رنگدانه‌های PC، APC وPE غالبا تاثیر بهتری داشتند. افزودن سیترات بدون TiO2، سبب تحریک تولید آستاگزانتین، لیپید، پروتئین وROS گردید. تیمار همزمان سیترات و تیتانیوم، توانست تاحدودی از تاثیر منفی نانوذرات بر شاخص‌هایی نظیر وزن خشک بکاهد، اما درکل، تاثیر آن به فرم TiO2 و نیز زمان تنش بستگی داشت. فعالیت آنتی اکسیدانی، توسط فرم بالک تحریک و سبب کاهش مالون دی آلدهید (MDA) گردید، اما افزایش میزان MDA توسط نانوذرات مشاهده شد. بیشترین میزان ROS در تیمار با روتایل به همراه سیترات در روز سوم، ملاحظه شد. درمجموع، تاثیرات تحریک کننده TiO2بر بهبود شاخص‌ها و یا تاثیرات منفی آن بر میکروجلبک S. platensis به فرم و غلظت TiO2، وجود و یا عدم وجود سیترات و نیز مدت تیمار بستگی داشت.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

تاثیر کاربرد روی، فسفر و تلقیح با قارچ اندوفیت Serendipita indica بر رشد و عملکرد توت فرنگی در سیستم هواکشت

محسن دیهیم؛ مهدی قبولی؛ زهرا موحدی؛ مجید رستمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 اسفند 1401

https://doi.org/10.22108/ijpb.2023.135238.1299

چکیده

از جمله روش‌های افزایش رشد و عملکرد گیاهان، تغذیه مناسب و استفاده از میکروارگانیسم‌های مفید می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر قارچ اندوفیت Serendipita indica و محلول‌دهی روی و فسفر بر رشد و عملکرد توت‌فرنگی ... بیشتر از جمله روش‌های افزایش رشد و عملکرد گیاهان، تغذیه مناسب و استفاده از میکروارگانیسم‌های مفید می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر قارچ اندوفیت Serendipita indica و محلول‌دهی روی و فسفر بر رشد و عملکرد توت‌فرنگی در سیستم هواکشت انجام شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تلقیح با قارچ اندوفیت S. indica (تلقیح‌نشده و تلقیح با میسیلیوم قارچ) به‌عنوان فاکتور اول و تیمار با کود روی و فسفر (8/0 گرم سولفات روی، 2/1 گرم مونوپتاسیم فسفات، ترکیب روی- فسفات، بدون کود) به‌عنوان فاکتور دوم می‌باشد. نتایج نشان داد اثرات اصلی تیمار کودی و قارچ و اثر متقابل آن‌ها در کلیه صفات مورد بررسی به‌استثناء میزان پروتئین کل و وزن خشک معنی‌دار بود. نتایج بدست‌آمده همچنین نشان داد که تلقیح با قارچ و محلول‌دهی روی و فسفر باعث افزایش صفاتی مانند تعداد گل، تعداد میوه، زیست‌توده اندام هوایی و ریشه، کلروفیل، قند محلول کل، پروتئین کل و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان می‌گردد. در مجموع، می‌توان نتیجه گرفت اثر تیمارهای کودی فسفر و روی به همراه قارچ اندوفیت S. indica باعث بهبود صفات فیزیولوژیک و عملکرد توت‌فرنگی شده است؛ از طرف دیگر، اثرات مثبت کاربرد همزمان محلول‌دهی کودی و تلقیح با قارچ بیشتر از کاربرد منفرد کود و قارچ می‌باشد. بنابراین، به نظر می‌رسد استفاده بهینه از عناصر مهمی نظیر فسفر و روی در کنار کاربرد قارچ‌های همزیست اندوفیت می‌تواند به عنوان یک راهکار مناسب برای افزایش رشد و عملکرد توت‌فرنگی در نظر گرفته شود.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

بررسی تغییرات القاء شده توسط شوری ناشی از کلرید سدیم بر محتوای یونی و محلول های سازگار در برخی ارقام کلزا (Brassica napus L.)

ناصر عباس پور؛ سیده مریم موسویان کلات

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 اسفند 1401

https://doi.org/10.22108/ijpb.2023.134033.1292

چکیده

به منظور بررسی تأثیر شوری ناشی از کلرید سدیم بر محتوای یون‌ها در چهار رقم کلزا (Brassica napus L.) به نام‌های طلایه، ساری‌گل، زرفام و اُپرا، آزمایشی انجام شد. گیاهان در محلول هیدروپونیک (محلول هوگلند با قدرت ... بیشتر به منظور بررسی تأثیر شوری ناشی از کلرید سدیم بر محتوای یون‌ها در چهار رقم کلزا (Brassica napus L.) به نام‌های طلایه، ساری‌گل، زرفام و اُپرا، آزمایشی انجام شد. گیاهان در محلول هیدروپونیک (محلول هوگلند با قدرت یک چهارم) و شرایط گلخانه‌ای رشد یافتند. هنگامی‌که گیاهان به مرحله‌ی ۵ برگی رسیدند با غلظت‌های ۰ (شاهد)، 50، 75 و 100 میلی مولار NaCl تیمار داده شدند. پس از۱۴ روز، مرحله‌ی برداشت انجام شد. سپس به منظور اندازه‌گیری محتوای عناصر غذایی اندام‌های گیاه عصاره‌ی اندام‌های مورد نظر تهیه گردید. برای درک میزان مقاومت گیاهان مورد بررسی در این آزمایش به شوری، محتوای یون‌های سدیم، کلر و پتاسیم اندام‌ها و همچنین میزان اسمولیت‌ها از جمله پرولین و قند محلول برگ و ریشه و محتوای گلایسین بتائین برگ اندازه‌گیری شد. نتایج آزمایش‌ها نشان داد که با افزایش شوری، محتوای پتاسیم اندام هوایی و ریشه در هر 4 رقم کاهش یافت. در‌حالی‌که محتوای کلر و سدیم اندام هوایی و ریشه افزایش یافت. افزایش محتوای سدیم اندام هوایی بیشتر از ریشه بود و محتوای سدیم اندام هوایی در ارقام طلایه و ساری‌گل بسیار بیشتر از دو رقم دیگر بود. در محتوای پرولین و گلایسین بتائین برگ، افزایش مشاهده شد. در این تحقیق، با توجه به نتایج بدست آمده به خصوص نتایج مربوط به تجمع یون‌ها می‌توان به این نتیجه رسید که در میان ارقام مورد مطالعه، ارقام اپرا و زرفام نسبت به دو رقم دیگر عملکرد بهتری تحت تنش شوری دارند و عملکرد رقم ساری‌گل ضعیف تر از سایر ارقام می‌باشد.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

بهبود شاخص‌های جوانه‌زنی، ویژگی‌های رشدی و بیوشیمیایی گیاهچه نیل تحت تنش شوری از طریق پرایمینگ بذرها با سرکه چوب پسته

سمیه بحرآسمانی؛ اعظم سیدی؛ شهناز فتحی؛ مهرانگیز جوکار

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 اسفند 1401

https://doi.org/10.22108/ijpb.2023.135181.1298

چکیده

پژوهش حاضر در قالب طرح پایه کاملأ تصادفی انجام شد. از بذرهای پرایم نشده (شاهد)، هیدروپرایمینگ و پرایم شده با غلظت‌های 300 و 200 برابر رقت سرکه چوب پسته در شرایط شوری صفر 50، 100 و 150 میلی مولار کلرید سدیم استفاده ... بیشتر پژوهش حاضر در قالب طرح پایه کاملأ تصادفی انجام شد. از بذرهای پرایم نشده (شاهد)، هیدروپرایمینگ و پرایم شده با غلظت‌های 300 و 200 برابر رقت سرکه چوب پسته در شرایط شوری صفر 50، 100 و 150 میلی مولار کلرید سدیم استفاده شد. نتایج نشان داد با افزایش سطح شوری، درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، ضریب سرعت جوانه زنی و شاخص بنیه گیاهچه، وزن تر و خشک گیاهچه، درصد ماده خشک، طول ریشه‌چه و مقدار آنتوسیانین به‌طورمعنی داری کاهش و متوسط زمان جوانه‌زنی، مقدار قندهای محلول کل، رادیکال های آزاد اکسیژن و مالون دی آلدئید به طور معنی داری افزایش یافت. پرایمینگ بذرها با سرکه چوب پسته اثر بهبود دهنده‌ای بر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، شاخص وزنی بنیه گیاهچه در شرایط شوری داشت و متوسط زمان جوانه زنی را به طورمعنی داری کاهش داد. پرایمینگ بذرها با سرکه چوب پسته 300 و 200 برابر رقت در شرایط عادی و شوری 50 میلی مولار اثر بهبود دهنده ای بر ویژگی های مورفولوژیکی گیاهچه نسبت به بذرهای پرایم نشده داشتند. همچنین پرایمینگ بذرها با سرکه چوب پسته 300 برابر رقت در شرایط شوری تا 100 میلی مولار به طورمعنی داری تأثیر کاهش دهنده ای بر مقدار قندهای محلول و مالون دی آلدئید گذاشت و سبب بهبود وضعیت بیوشیمیایی گیاهچه ها در مقابل تنش اکسیداتیو گردید. به طورکلی به نظر می رسد سرکه چوب پسته 300 برابر رقت به عنوان عامل تعدیل کننده اثرات منفی ناشی از تنش شوری در پرایمینگ بذر نیل کاربردی‌تر و اقتصادی‌تر باشند.

مشاهده مقاله

تعداد دوره‌ها	13
تعداد شماره‌ها	49
تعداد مقالات	383
تعداد نویسندگان	807
تعداد مشاهده مقاله	384,810
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	285,668
نسبت مشاهده بر مقاله	1004.73
نسبت دریافت فایل بر مقاله	745.87
-----------------------------------------
تعداد مقالات ارسال شده	880
تعداد مقالات رد شده	467
درصد عدم پذیرش	53
تعداد مقالات پذیرفته شده	377
درصد پذیرش	43
زمان پذیرش (روز)	394
تعداد پایگاه های نمایه شده	9
تعداد داوران	599

دوره 13 (1400)

دوره 12 (1399)

دوره 11 (1398)

دوره 10 (1397)

دوره 9 (1396)

دوره 8 (1395)

دوره 7 (1394)

دوره 6 (1393)

دوره 5 (1392)

دوره 4 (1391)

دوره 3 (1390)

دوره 2 (1389)

دوره 1 (1388)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

ابر واژگان